Platon "Obrona Sokratesa"

Takiego tekstu na blogu nawet ja sama się nie spodziewałam - z literaturą klasyczną jakoś mi nie po drodze - jednak pan profesor u mnie na studiach kazał przeczytać, to i przeczytałam, a teraz mogę podzielić się z Wami wrażeniami :)

Jest to jeden z dialogów Platona; co ciekawe, mowa Sokratesa w nim przedstawiona wydaje się być zapisem autentycznym. Platon był na procesie swojego mistrza i prawdopodobnie dosyć wiernie oddał to, co się tam działo.

A o jaki proces w ogóle chodzi? Jak zapewne pamiętacie z lat szkolnych, Sokrates był słynnym greckim filozofem, autorem słów "wiem, że nic nie wiem". Otóż, Sokrates był zagorzałym poszukiwaczem mądrości. Miał takie hobby, że chodził po ludziach, o których słyszał, że są mądrzy, i tę ich mądrość testował w sobie jedynie właściwy sposób. Uznał, że wszyscy ci ludzie może i mają wiedzę z jakiejś dziedziny, jednak nie są świadomi - czy też raczej nie chcą sobie uświadomić - ogromu swojej faktycznej niewiedzy; że pozjadali wszystkie rozumy. Sokrates uznał, że to wcale nie jest mądrość, a on przynajmniej zdaje sobie sprawę ze swojej niewiedzy, więc w tym względzie paradoksalnie jest mądrzejszy od nich wszystkich. No i tak chodził i wytykał poważnym osobistościom ich niewiedzę. Nic dziwnego, że się wkurzyli i wytoczyli mu proces.

Jakie zarzuty mu postawili? Czyżby o zniesławienie? Nie. Więc o co? Ano, o bezbożność i psucie młodzieży. Nie będzie żadnym spoilerem, jeśli powiem, że Sokrates sprawę ostatecznie przegrał i został skazany na karę śmierci, bo o tym uczyliśmy się w szkole, jednak tu dochodzimy do czegoś, co miało miejsce między oskarżeniem filozofa a jego śmiercią, czyli do procesu i obrony - obrony Sokratesa.

Jakie wrażenie zrobiła na mnie ta obrona? Niestety nijakie. Spodziewałam się czegoś więcej po osobie tak znanego filozofa (Czy chodzi mi o Sokratesa czy o Platona? W sumie to sama nie wiem. Chyba rozczarowali mnie tutaj obaj). Tymczasem dostałam tekst przemówienia, któremu ja sama bym nie uwierzyła, gdybym go słuchała. Regułą jest, że wszyscy chwalą obronę słynnego filozofa, ja jednak odebrałam ją w trochę inny sposób. Mianowicie widzę tu pewne błędy logiczne, nie do końca zgadzam się z Sokratesem. Przykładowo, twierdzi on, że nie można świadomie dążyć do deprawowania innej osoby, jako że później ta zwróciłaby się przeciwko nam. Skoro tak, to skąd się biorą wszystkie manipulacje? Poza tym, oskarżyciele Sokratesa zarzucili mu brak uznawania religii państwowej, brak wiary w bogów greckich. Uznano, że oddaje on cześć jakimś innym, pogańskim bożkom, tymczasem Sokrates odwraca kota ogonem i tłumaczy, dlaczego nie można uznać go za ateistę, zręcznie odciągając uwagę słuchaczy od tematu religii państwowej.

Czy warto przeczytać "Obronę Sokratesa"? Myślę, że spokojnie można obejść się bez tej lektury... Czytałam ostatnio również fragmenty "Państwa" Platona i myślę, że tutaj Platon przedstawia już wyższy poziom (co ciekawe, bohaterem dzieła również jest Sokrates). Od dialogów tam przedstawionych można naprawdę dostać zawrotów głowy, wymagają myślenia, ruszenia głową. Myślę, że kiedyś jeszcze spróbuję przeczytać całe "Państwo", jednak najpierw muszę przeczytać książki, które znajdują się na mojej liście do wypożyczenia z BUW-u wyżej :)

na podstawie tłumaczenia F. Kozłowskiego

Moja ocena: 5/10